Didactisch handelen

Wat is een goede les?

Deze vraag wordt vaak door de inspectie gesteld aan het team en de directeur. Scholen hebben veel vrijheid om deze vraag te beantwoorden. Het is wel belangrijk dat er goede instructies gegeven worden en dat er een doorgaande lijn in het didactisch handelen zichtbaar is.

Instructiemodel

Scholen zijn vrij om te kiezen volgens welk instructiemodel zij willen werken. Veel scholen werken tegenwoordig met EDI, het Expliciete Directe Instructiemodel. ik kan het team scholen in het gebruik van EDI. Daarnaast kan ik lesobservaties uitvoeren en de leraren feedback geven over hun gebruik van EDI. Vaak gaan intern begeleiders en/of directeuren mee met deze lesobservaties zodat zij zelf leren waar zij gericht naar kunnen kijken. Desgewenst coach ik hen in het voeren van een effectief gesprek met de leraar over de les.

Individuele begeleidingstrajecten

Er zijn situaties waarin het wenselijk of nodig is dat er een individueel begeleidingstraject wordt ingezet voor één of meer leraren. Soms is er sprake van startende leraren, die door het bestuur een poosje begeleiding krijgen aangeboden om te groeien in hun bekwaamheid. Soms betreft het leraren die moeite hebben met het geven van een goede instructie. Het kan ook een leraar zijn waarbij algehele zorgen zijn over het pedagogisch-didactisch handelen. Ik kan al deze leraren een individueel begeleidingstraject bieden. Daarbij starten we met een intake, waarbij we samen de doelen voor het traject vaststellen. Daarna kom ik een aantal keren in de groep om de les te observeren. Elke les bespreken we zorgvuldig na. De leraar krijgt feedback en tips. Ook is het mogelijk om feedback te ontvangen op lesvoorbereidingen, ook voor de lessen waar ik niet bij aanwezig ben. Soms geef ik aanbevelingen voor het lezen van vakliteratuur. Tussentijds evalueren we of we op de goede weg zitten en aan het eind kijken we of de doelen behaald zijn. De directeur is betrokken bij het bepalen van de doelen en bij de evaluaties.
In elk traject sluit ik aan bij het instructiemodel van de desbetreffende school en de afspraken die binnen de school gangbaar zijn. Dat betreft ook de afspraken die passen bij het concept van de school.

Het jonge kind

Instructie aan jonge kinderen werkt anders dan een instructie in de midden- en bovenbouw. Het jonge kind vraagt een andere benadering in het pedagogisch- didactisch handelen. Daarbij is ook het spel belangrijk: spelen in de hoeken, werken met ontwikkelingsmaterialen, de activiteiten in het speellokaal en op het plein. De doelen uit de leerlijnen kunnen op velerlei manieren worden aangeboden en behaald. Daarbij is een rijke leeromgeving onmisbaar. Ik kom graag kijken!

Competentiemetingen

In de praktijk gebeurt het wel eens dat er zorgen zijn over een leraar. Dan word ik gevraagd om een nulmeting uit te voeren, zodat helder is welke competenties en vaardigheden de leraar heeft en wat nog ontwikkeld zou moeten worden. Ik kijk dan een dagdeel in de groep zodat ik een compleet plaatje krijg van het pedagogisch-didactisch handelen op meerdere vakgebieden, het klassenmanagement en het bieden van extra zorg en begeleiding in de groep. Daarna volgt een uitgebreid gesprek met de leraar. De leraar kan toelichting geven op de keuzes die hij/zij heeft gemaakt en vertellen over de normale gang van zaken in de groep. Daarna gaan we in op specifieke onderdelen van de les en geef ik feedback. En vaak geeft ik tips, passend bij wat we hebben besproken. Ik deel mijn bevindingen met de leraar en daarna krijgt de directeur een eerste terugkoppeling van wat ik gezien heb. Vervolgens schrijf ik een volledig rapport met een conclusie en aanbevelingen.

Gespecialiseerd onderwijs

Alle bovenstaande items zijn ook van toepassing op het gespecialiseerd onderwijs. Door mijn kennis van verschillende vormen van het gespecialiseerd onderwijs weet ik wat kenmerkend is voor de leerlingen en wat wel en niet werkt. EDI kan bijvoorbeeld prima toegepast worden in het ZML onderwijs, maar dan wel op de manier die bij de onderwijsbehoeften van de leerlingen past. Ook bij praktijkvakken weet ik wat nodig is voor een goede lesopbouw en duidelijke uitleg. Hierdoor ben ik in staat om in verschillende vormen van gespecialiseerd onderwijs de juiste begeleiding te bieden.